|
|
|
Pregled Prvi Preth Sled Poslednji
Naslov: Car Duklijan i Krstitelj Jovan
Napomena: Objavljena u Becu 1845., Vuk Stefanovic Karadzic
Car Duklijan i Krstitelj Jovan
(iz Crne Gore)
Vino piju do dva pobratima
Na przinu nakraj mora slana,
Jedno jeste care Duklijane,
A drugo je Krstitelj Jovane.
Posto su se napojili vina,
No da rece Krstitelj Jovane:
"Hodi, pobro, da se posigramo,
"Ti korunom, a ja cu jabukom."
Pa skocise, te se posigrase:
Sveti Jovan otisnu jabuku,
Ona pade moru u dubine,
Tople su ga suze propanule,
No mu care rijec progovara:
"A ne placi, dragi pobratime!
"Ne moj mene ugrabit' korunu,
"Ja cu tebe izvadit' jabuku."
Jovan mu se Bogom kunijase,
A da mu je ugrabiti ne ce.
Tade care u more upliva,
A polece Jovan na nebesa,
Pred Gospodom te je izlazio,
Pa je pred njim rijec govorio:
"Boze vjecni i presveti oce!
"Hocu li se tobom zaklet' krivo
"Hocu l' caru ugrabit' korunu?"
Gospod njemu rijec govorio:
"O Jovane, moja vjerna slugo!
"\Zakuni se mnome triput krivo,
"Teke ne moj mojijem imenom."
Sveti Jovan slece na przinu.
Tade care iz mora izide,
I iznese u zube jabuku;
Pa su opet igru zametnuli:
Sveti Jovan otisnu jabuku,
Opet pade moru u dubine,
A Jovana suze propanule,
No mu zbori care Duklijane:
"A ne boj se, mio pobratime!
"Ne moj mene ti ukrast' korunu,
"Ja cu tebe izvadit' jabuku."
Jovan mu se Bogom kunijase,
Kune mu se Bogom po tri puta,
A da mu je ugrabiti ne ce.
Car korunu vrze pod kapicu,
Kod nje stavi tacu zloglasnicu,
Pa u sinje more uronio.
Sveti Jovan more zaledio,
On zaledi dvanaes ledovah,
Pa ugrabi od zlata korunu,
I polece k nebu u visine,
A zakrkta tica zloglasnica,
U dno mora care opazio,
Pa se zagna moru iz dubine,
Tri je leda glavom prolomio,
Pa se natrag opet povratio,
I na glavu kami dofatio,
Mali kami od hiljade okah,
I prolomi dvanaes ledovah,
Pa je svoja rasklopio krila,
Za Jovanom u poceru podje,
Dostize ga na nebeska vrata,
Za desnu ga nogu ufatio,
Sto dofati, ono i okide.
Suzan Jovan pred Gospodom dodje,
Sjajno sunce^[14] na nebo donese,
I Bogu se Jovan pozalio,
Kako ga je care nagrdio.
Gospod mu je tade govorio:
"A ne boj se, moja vjerna slugo!
"\Svakome cu tako uciniti."
To je bilo, a Bogu za slavu.
Napomena
14) Do sad svuda bjese /koruna/ (corona, kruna), a ondje
/sunce/!/^ /Ja sam jos u djetinjstvu slusao, gdje se ovaj dogadjaj i
/pripovijeda u/ narodu ovako:
Kad su djavoli otpali od Boga i utekli na zemlju, onda su i sunce
odnijeli sa sobom, pa ga djavolski car nabio na koplje i nosio na
ramenu. Kad vec zemlja protuzi Bogu, da hoce sva da izgori od
sunca, onda Bog poslje svetog Arandjela, da gleda kako da uzme sunce
od djavola Kad sidje sveti Arandjeo na zemlju, on se udruzi s
djavolskijem carem; ali se djavolski car osjeti, sta on hoce, pa se
dobro uzme u pamet. Hodajuci tako po zemlji njih dvojica zajedno,
dodju na more i stanu da se kupaju; a djavo udari koplje sa suncem u
zemlju. Posto se malo prokupaju, onda rece sveti Arandjeo: "De da
ronimo, da gledamo, koji moze dublje." A djavo mu odgovori: "Hajde
de " Onda sveti Arandjeo zaroni, i iznese u zubima pijeska
morskoga. Sad :greba i djavo da zaroni, ali se boji, da mu sveti
Arandjeo ne odnese sunce U tome mu padne na um, te pljune, i od
njegove pljuvanke postane svraka da mu cuva sunce, dok on zaroni i
iznese u zubima morskoga pijeska. Kako djavo zaroni, sveti Arandjeo
prekrsti rukom more, te na njemu postane led od devet arsina debeo,
pa onda spopadne sunce i pobjegne k Bogu, a svrake stane kreka.
Kad djavo cuje svracji glas, onda vec vidi sta je, pa se brze bolje
vrati natrag. Kad gore, ali se more zaledilo, ne moze na polje!
Onda se brze bolje vrati opet pa dno mora, te uzme kamen i njim
probije led, pa onda poteci za svetijem Arandjelom! Onaj bjezi, a
ovaj za njim! Taman kad sveti Arandjeo koraci jednom nogom k Bogu na
nebo, djavo ga stigne, te mu noktima iz tabana u druge noge iscupa
veliki komad mesa Kad sveti Arandjeo dodje sa suncem onako ranjen
pred Boga, onda zaplace: "Sto cu, Boze, ovako grdan?" A Bog mu
rece. "Cuti, ne boj se; ja cu narediti, da svi ljudi imaju tako na
tabanu kao malu dolinu." I tako Bog uredi, te u svijeh ljudi
postane na tabanima u obadvije noge kao mala dolina. I tako ostane
i do danas.
|
|
|